Thông tin mới từ Bộ Y tế và Tổng cục Thống kê cho thấy Chiều Cao Trung Bình Của Người Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong thập kỷ qua. Cụ thể, khảo sát 2019-2020 ghi nhận nam thanh niên Việt Nam đạt chiều cao trung bình 168,1cm, còn nữ đạt 156,2cm. Con số này cho thấy sự tăng trưởng đáng mừng so với 10 năm trước, giúp Việt Nam thoát khỏi nhóm quốc gia có chiều cao thấp nhất khu vực.
Chiều cao người Việt Nam tăng trưởng ra sao trong thập kỷ qua?
Kết quả khảo sát do Tổng cục Thống kê và Viện Dinh dưỡng Quốc gia thực hiện trong năm 2019-2020 đã được Bộ Y tế công bố, mang đến cái nhìn tích cực về vóc dáng người Việt. So với cuộc khảo sát cách đây 10 năm, chiều cao trung bình của nam giới trẻ tuổi đã tăng thêm 3,7cm, trong khi nữ giới tăng 2,6cm. Đặc biệt, những người Việt Nam sinh từ năm 2000 trở lại đây cho thấy tốc độ tăng chiều cao nhanh gần gấp đôi so với thế hệ trước.
Với thống kê chiều cao người Việt Nam mới này, Việt Nam hiện nằm trong top 4 nước có chiều cao trung bình cao nhất Đông Nam Á, ngang ngửa với Malaysia và chỉ đứng sau Singapore, Thái Lan. So sánh chiều cao của người Việt Nam với thế giới, các chuyên gia đánh giá tốc độ tăng trưởng của thế hệ trẻ Việt Nam trong giai đoạn 1990-2020 tương đương với “thời kỳ vàng” tăng chiều cao của Nhật Bản (1955-1995) và các nước châu Âu cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Để tiếp tục thu hẹp khoảng cách với các quốc gia có chiều cao hàng đầu châu Á như Hàn Quốc, việc duy trì đà tăng trưởng này trong các thập kỷ tới là rất quan trọng. Khảo sát cũng chỉ ra rằng chiều cao của trẻ em ở khu vực thành thị cao hơn khoảng 2cm so với trẻ em ở nông thôn, đặc biệt là các vùng khó khăn.
Những yếu tố thúc đẩy cải thiện chiều cao ở người Việt
Kết quả tích cực về chiều cao trung bình của người Việt Nam trong lần thống kê này là nhờ vào những can thiệp và chính sách được thực hiện trong hơn 20 năm qua. Việt Nam đã tiến hành khảo sát chiều cao và cân nặng toàn quốc định kỳ 10 năm một lần. Cuộc khảo sát cuối năm 2019, đầu năm 2020 được thực hiện với quy mô lớn nhất từ trước đến nay, bao gồm 22.000 người trên khắp các vùng miền, với sự hỗ trợ và kiểm định mẫu từ các chuyên gia CDC Hoa Kỳ. Nhóm thanh niên dưới 25 tuổi được đo đạc đặc biệt để đánh giá chi tiết về chiều cao.
Đối tượng chính của khảo sát lần này là những người sinh từ những năm 2000, giai đoạn Việt Nam bắt đầu đẩy mạnh các chương trình can thiệp dinh dưỡng nhằm hỗ trợ tăng trưởng. Các chương trình này tập trung vào “1.000 ngày đầu đời” của trẻ (giai đoạn từ khi mang thai đến 2 tuổi), dinh dưỡng học đường, tẩy giun định kỳ và bổ sung vitamin. Điều này khác biệt đáng kể so với đối tượng khảo sát lần trước (sinh trước 1990), khi các can thiệp dinh dưỡng còn hạn chế và điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn.
Hình ảnh minh họa sự tăng trưởng chiều cao của người Việt Nam qua các năm, phản ánh hiệu quả của các chương trình dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe
Cũng thông qua cuộc điều tra năm 2020, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi lần đầu tiên giảm xuống dưới 20%, đạt 19,6%. Theo phân loại của WHO năm 1997, đây được coi là mức thấp còi thấp, đánh dấu một thành tựu quan trọng của Việt Nam trong lĩnh vực dinh dưỡng cộng đồng.
Dinh dưỡng – Chìa khóa nâng cao tầm vóc
Bên cạnh các chương trình can thiệp, sự thay đổi trong chế độ dinh dưỡng của người dân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chiều cao người Việt. So với 10 năm trước, năng lượng trung bình trong khẩu phần ăn của người dân Việt Nam đã tăng nhẹ, đạt 2.023 kcal/người/ngày (so với 1.925 kcal năm 2010).
Thói quen ăn uống cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Lượng rau quả tiêu thụ bình quân đầu người đã tăng từ 190,4 g rau/người/ngày (năm 2010) lên 231 g, và lượng quả chín tăng từ 60,9 g lên 140,7 g mỗi ngày. Tuy nhiên, mức tiêu thụ này vẫn mới chỉ đạt khoảng 66-77% so với khuyến nghị dinh dưỡng cho người trưởng thành.
Tiêu thụ thịt cũng tăng đáng kể, từ 84 g/người/ngày (năm 2010) lên 136,4 g. Người dân ở thành phố có xu hướng ăn thịt nhiều nhất, trung bình khoảng 155,3 g/người/ngày.
Tỷ lệ trẻ được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời cũng cải thiện rõ rệt, tăng từ 19,6% lên hơn 45% trong 10 năm qua, đặc biệt cao hơn ở khu vực thành thị. Đây là một yếu tố quan trọng vì 3 năm đầu đời là giai đoạn quyết định cho sự phát triển chiều cao tối đa của trẻ.
Ngoài ra, kiến thức và thực hành của người dân về an toàn thực phẩm và dinh dưỡng, đặc biệt là sự quan tâm đến việc phát triển chiều cao, cũng ngày càng được nâng cao. Gần 36% người dân có kiến thức tốt và gần 56% đạt mức trung bình.
Kết quả của cuộc khảo sát toàn diện này sẽ là cơ sở quan trọng để các chuyên gia xây dựng chiến lược quốc gia về dinh dưỡng và phát triển thể chất trong giai đoạn tới. Đối với các bậc phụ huynh, việc chú trọng dinh dưỡng trong “1.000 ngày đầu đời” của con là vô cùng cần thiết, vì đây là giai đoạn vàng duy nhất giúp trẻ có tiềm năng tăng trưởng chiều cao vượt trội nếu được chăm sóc đúng cách. Phụ nữ cần bổ sung đầy đủ vi chất và dinh dưỡng ngay từ khi có kế hoạch mang thai.
Kết quả khảo sát về chiều cao trung bình của người Việt Nam cho thấy một bức tranh lạc quan về sự phát triển thể chất của thế hệ trẻ. Những tiến bộ này là minh chứng cho hiệu quả của các chương trình can thiệp dinh dưỡng và sự nâng cao nhận thức của cộng đồng. Việc duy trì và phát huy những thành tựu này sẽ là nền tảng vững chắc để nâng cao tầm vóc người Việt trong tương lai.
Nguồn tham khảo: Khảo sát 2019-2020 của Tổng cục Thống kê và Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế, với sự hỗ trợ của CDC Hoa Kỳ.